درسهایی از قرآن با موضوع مرفّهین مؤمن و دردمند

مرفّهین مؤمن و دردمند

تاریخ پخش: 27/08/95
بسم الله الرحمن الرحیم
«الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی»
الحمد لله رب العالمین، بعدد ما احاط به علمه! این بعدد ما احاط به علمه، چیز خوبی است. حالا شما عربی نمی‌توانی بگویی فارسی بگو. هر وقت می‌گویی: الحمد لله، بگو خدایا به اندازه‌ی علمت الحمدلله! علم خدا چیست؟ به گلبول‌ها، به سلول‌ها، به اتم‌ها، به ذرات، به شن‌ها،‌ به قطرات باران، به برگ درختان، علم خدا به همه چیز هست. وقتی گفتی الحمد لله رب العالمین، بعدد ما احاط به علمه! این الحمد لله میلیار میلیارد می‌شود. ولی اگر همینطور اگر بگویی الحمدلله یک الحمد لله است. الحمد لله رب العالمین، بعدد علمش! حالا چون این بحث دو سه روز به اربعین پخش می‌شود، و اربعین هم بهترین وقت زیارت امام حسین(ع) است، یا بهترین وقت است، یا بعد از شب عرفه بهترین وقت است. به هر حال از وقت‌های بسیار خوب برای زیارت است. زیارت امام حسین(ع) هم کربلا ندارد، کربلا ثوابش بیش‌تر است، ولی حالا ما که کربلا نیستیم، همین الان یک سلام می‌دهیم، می‌شود زیارت امام حسین(ع)! در آستانه اربعین پخش می‌شود، شما هم از پای تلویزیون یک سلامی بدهید. چطوری؟ اینطوری! «السلام علیک یا اباعبدالله، السلام علیک و رحمة الله و برکاته» یک سلام یک زیارت است. خدایا تمام کسانی که در طول تاریخ برای امام حسین(ع)، پیغمبر و اهل بیتش به نوعی خدمت کردند، در قالب عزاداری، یا در قالب چراغانی، در قالب اطعام، یا در قالب تبلیغ، هر کس هر طوری به اسلام و قرآن و اهل بیت خدمت کرده است، همه را با امام حسین(ع) محشور بفرما، نسل ما را تا آخر تاریخ بهترین شیعیان امیرالمؤمنین(ع) قرار بده. خوب این برای شب اربعین!
اما بحث ما...  در جلسه قبل بحث من این بود که افرادی که وضع مالی‌شان خوب است دو قسم هستند. باغیرت و بی‌غیرت! مرفهین بادرد، و مرفهین بی‌درد! حالا کاشان ما اینطور است، نمی‌دانم شهرهای دیگر به چه صورت است. حالا ما هم پنجاه سال پیش کاشان بودیم و یاد گرفته‌ایم، به کسی کاشی‌ها می‌خواستند حرف زشت بزنند، می‌گفتند: ای بی‌درد! اینجا هم می‌گویند؟ حالا هر کس هر طوری می‌گوید، کاشان ما اینطوری می‌گویند. ای بی درد! بی‌درد یعنی بی‌تفاوت! بی‌درد یعنی بی‌غیرت! انسان باید غیرت داشته باشد. من راجع به مرفهین باغیرت و مرفهین بادرد، صحبت می‌کنم.
1- اولین آیه‌ای که نوشته‌ام این است. بحث ما حدود چهل و پنجاه آیه‌ی قرآن است. خیلی هم لذت می‌برم. سر سفره‌ی قرآن می‌نشینم و یک بحثی را درمی‌آورم و می‌گویم بدون اینکه هیچ کتاب دیگری را بخوانم. البته روایات را هم می‌خوانم. قرآن و روایات. بحث‌های من از لابلای روزنامه‌ها و مقاله‌ها و تحلیل‌های سیاسی و این‌ها نیست. چون آن‌ها آفت دارد، معلوم نیست که راست است یا دروغ؟ ولی قرآن قطعاً راست است، روایات معتبر قطعاً راست است. یک سی چهل آیه را ده بیست موردش را در آن جلسه گفتم و ده بیست موردش را در این جلسه می‌خوانم، هر یک دقیقه‌ای شاید یک آیه بخوانم.
1- تاجران مؤمن و متعهد، مورد ستایش قرآن
آیه‌ی اول! قرآن یک آیه دارد می‌فرماید: «رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ» (نور/37) می‌گوید یک مشت آدم‌هایی هستند، پولدار هستند اما آدم‌های خوبی هستند، چرا؟ تا اذان گفتند پول را کنار می‌گذارند. «رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ» نه تجارت و نه بیع این‌ها را از خدا غافل نمی‌کند. من سراغ دارم آدم‌هایی را که تاجر شدند، و چهل سال وقت اذان مغازه را می‌بستند. رزق ما به زرنگی نیست. به اینکه نماز را عقب بیاندازیم نیست. شما نماز اول وقتت را برو بخوان، اگر رزقت باشد عصری یک کسی می‌آید و جنس را می‌خرد. اما اگر نماز خدا را به عشق مشتری کنار انداختی، ممکن است آن مشتری سر ظهر یک سودی به شما برساند، اما عصر چهار تا مشتری در مغازه می‌آید، علافت می‌کنند، جنس هم نمی‌خرند. ظهر برای مشتری خدا را کنار زدی، عصر هم خدا مشتری را از مغازه شما کنار می‌زند، می‌گوید: از این نخر و برو آنجا! برو آخر بازار و آخر خیابان! می‌گوید: حالا برویم و برگردیم. «رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ» این‌ها مرفهان با درد هستند. 

درسهایی از قرآن با موضوع مرفّهین بی‌درد و بی‌تفاوت

 

مرفّهین بی‌درد و بی‌تفاوت

تاریخ پخش: 20/08/95
بسم الله الرحمن الرحیم
«الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی»
بحث ما در این جلسه بحث مرفهین بی‌درد است. مرفه یعنی خوش، آدم‌هایی که خوش می‌گذرانند، بعضی‌هایشان غیور و دردمند هستند. به فکر دیگران هم هستند. بعضی‌ها بی‌خیال بی‌خیال هستند. سی، چهل آیه من در مورد مرفهین با درد و بی‌درد پیدا کردم.
اما مرفهین بی‌درد، می‌گوید: ما خوش باشیم گور پدر همه. مغازه‌اش را تمیز می‌کند. آب پنیر را پای درخت می‌ریزد. بابا آب نمک درخت را خشک می‌کند. باسمه تعالی! به درک. دکان من تمیز شود. درخت‌ها خشک شود. برف‌های خانه ما بیرون برود، باقی در کوچه یخ زده و افتاده، باسمه تعالی به درک. بی‌خیال، بی‌غیرت، آیات زیادی داریم. یکی در سوره‌ی «نون و القلم» است. برای من پیدا کنید. جزء 29 است.
1- طرد نیازمندان، عامل از دست دادن نعمت
در سوره‌ی نون والقلم یک قصه‌ای را نقل می‌کند. ماجرا به این صورت است. پدری باغی دارد به فقرا از این میوه‌ها می‌دهد. این پدر می‌میرد، بچه‌هایش می‌گویند: ما نمی‌دهیم. الآن بابا که نیست. ارث ما است. ما نمی‌دهیم. می‌گویند: فقرا به این باغ چشم دارند. می‌گوید: سحر بخوابید، صبح زود تاریک و روشن برویم میوه‌ها را انبار کنیم، تا فقرا بیدار شوند، تمام شده است. می‌خوابند سحر بلند می‌شوند، می‌گویند: بلند شوید. بلند شوید. اگر می‌خواهید فقیرها نفهمند الآن وقتش است. در دل شب بلند می‌شوند، می‌روند می‌بینند باغشان یک تخته خاکستر شده است. در این چند برادری که وارث بودند، یکی از برادرها می‌گفت: پدر کمک می‌کرده، ما هم کمک کنیم. این در اقلیت قرار می‌گیرد و کسی به حرفش گوش نمی‌دهد. ولی باقی‌ها بیشتر بودند. می‌گوید: اینها باغ داشتند اما می‌گویند: فقرا به درک.
بسم الله الرحمن الرحیم. قرآن می‌فرماید: «إِنَّا بَلَوْناهُمْ کَما بَلَوْنا أَصْحابَ‏ الْجَنَّة» (قلم/17) ما امتحان می‌کنیم، همینطور که بچه‌های آن باغ را امتحان کردیم. بچه‌های باغ چه کسی هستند؟ می‌گوید: «أَقْسَمُوا لَیَصْرِمُنَّها مُصْبِحِین‏» صبح زود میوه‌ها را صندوق کنند. «وَ لا یَسْتَثْنُونَ» به هیچ‌کس ندهند یا انشاءالله نگویند. خدا می‌گوید: حالا که خوابیدید سحر بلند شوید و میوه‌ها را در صندوق کنید، «فَطافَ عَلَیْها طائِفٌ مِنْ رَبِّکَ وَ هُمْ نائِمُونَ» همینطور که خوابیده بودند یک باد وزید و باغشان یک تخته خاکستر شد. بلند شدند و همدیگر را صدا زدند و دیدند باغشان سوخته است. این یک نمونه از آدم‌هایی که می‌گویند: من خوش باشم. فقرا هم گرسنه شدند، باشند. این یک مورد.
2- قرآن یک قصه‌ای نقل می‌کند، می‌گوید: یک کسی یک باغی داشت، آمد این باغ و تشکیلات را دید و گفت: این باغ از بین نمی‌رود. «وَ ما أَظُنُ‏ السَّاعَةَ قائِمَة» (فصلت/50) اصلاً قیامتی نیست. فکر نمی‌کنم قیامتی هم باشد. «وَ لَئِنْ رُجِعْتُ إِلى‏ رَبِّی» اگر بر فرض هم قیامتی بود، من همینطور که اینجا خوش هستم، آنجا هم خوش هستم. «لَأَجِدَنَّ خَیْراً مِنْها مُنْقَلَباً» (کهف/36) این هم باغش یک تخته خاکستر شد. 

درسهایی از قرآن با موضوع علم آموزی، استکبار ستیزی

علم آموزی، استکبار ستیزی
تاریخ پخش: 13/08/95
بسم الله الرحمن الرحیم
«الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی»
شب جمعه‌ای که عزیزان بحث را پای تلویزیون می‌بینند، شب جمعه سیزده آبان پای بحث نشسته‌اند، که چند تناسب هست. یکی روز دانش‌آموز است. یکی تسخیر لانه‌ی جاسوسی است، یکی هم به مناسبت امام باقر(ع) است. من یک بار دیگر از روی تقویم ببینم. بله! تولد امام باقر(ع) است. تسخیر لانه‌ی جاسوسی، یورش مأموران به دانشگاه و شهادت دانش‌آموزان و روز دانش‌آموز.
1- شکافتن علم، نه ترجمه علوم دیگران
اما امام باقر(ع)، برای هر کدام چند دقیقه‌ای صحبت می‌کنم. کلمه باقر را کسی می‌داند به چه معناست؟ یعنی شکافنده، این کلمه شکافنده یعنی چه؟ بسم الله الرحمن الرحیم! موضوع به مناسبت تولد امام باقر(ع) یک! دوم به مناسبت تسخیر لانه‌ی جاسوسی، سوم روز دانش‌آموز! کلمه‌ی باقر یعنی شکافنده، خیلی از درس‌هایی که ما می‌خوانیم شکافنده نیست، محفوظات است و آبکی است. من دیشب یادداشت می‌کردم، شکافنده علم یعنی چه؟ یعنی تقلیدی نیست. امام باقر(ع)، باقر به معنای شکافنده! نوک کشتی آب را می‌شکافد. نوک هواپیما هوا را می‌شکافد، اینکه باقر می‌گویند، ‌یعنی علم را بشکاف، از درونش چیزی دربیاور. الان بسیاری از علم‌ها تقلیدی است. یک کسی یک کاری انجام می‌دهد، شما هم نگاه می‌کنی و مثل آن را انجام می‌دهی، کپی‌اش را برمیداری. تقلید نباشد. نه ترجمه! خیلی از کتاب‌های دانشگاهی ما ترجمه کتاب‌های دیگر است. یک وقتی مقام معظم رهبری فرمود: ما گفتیم تولید علم، نگفتیم تولید مقاله! نه حفظ! حفظ می‌کند. نه آموزش ماشینی، آموزش ماشینی! بعضی از آموزش‌ها ماشینی است. زمان شاه یک بچه‌ای را شنیدم که به عنوان بچه نابغه در تلویزیون آوردند، گفتند چهل کشور را بگویید، پایتختش را می‌گوید. مثلاً می‌گفتند: فرانسه فوری می‌گفت: پاریس! انگلستان، فوری می‌گفت: لندن! مالزی، کشورش را می‌گفت. هندوستان پایتختش را می‌گفت. به ایران که رسید، گفتند: کشور عزیز ما نتواست بگوید: تهران، چرا برای اینکه در آموزش گفته بودند، ایران تهران، کلمه‌ی ایران را برداشتند و گفتند: کشور ما، دیگر قاطی کرد. گرفتید چه می‌گویم؟ این را آموزش ماشینی می‌گویند. با هم بگویید. یعنی همان لفظ را... مثل کامپیوتر‌ها، کامپیوتر را ما یک بار رفتیم و گفتیم که از کامپیوتر ببینیم والدین کجاست. والدین! یعنی پدر و مادر، آمد که «رئیس الملة والدین» رئیس مردم و رئیس دین، چون والدین هم مثل والدین است. این آموزش ماشینی است. یعنی همان قالب را بلد است، یک خورده تکانش بدهی... مثل نمازی که ما می‌خوانیم، قل هو الله می‌خوانیم، یک سوره دیگر بخوانیم قاطی و پاتی می‌کنیم. آدم هست ریشش هم سفید شده است، سوره «قُل یا أَیُّهَا الْکافِرُون‏»، «وَ لا أَنا عابِدٌ ما عَبَدْتُّمْ» (کافرون/4) «وَ لا أَنْتُمْ عابِدُونَ ما أَعْبُدُ» (کافرون/5) را قاطی و پاتی می‌کند. خیاط آن است که به هر حال... 

درسهایی از قرآن با موضوع بهره‌گیری از سرمایه عمر

بهره‌گیری از سرمایه عمر
تاریخ پخش: 06/08/95
بسم الله الرحمن الرحیم
«الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی»
در جلسه گذشته بحث این بود که عمر ما دارد آتش می‌گیرد و عمرمان را به چیز کمی می‌فروشیم. به گرفتن یک سیکل و دیپلم و فوق دیپلم و لیسانس و فوق لیسانس قانع می‌شویم و حال اینکه استعداد و ظرفیت ما از این مدارک بیشتر است. ما بیش از اینکه هستیم، هستیم. منتهی باقی‌اش را تلف می‌کنیم فکر می‌کنیم بیش از این نشد. باید بنشینیم تدبیر کنیم. اگر تدبیر کنیم خیلی چیز گیر ما می‌آید.
من یکوقتی مثل زدم و یک عده هم خندیدند. خوب بخندند. ما در یک سبزی که می‌خریم چون مدیریت نداریم، چهار بار پول گل کشی می‌دهیم. گل کشی اول سبزی‌کار از اطراف شهر و روستا، سبزی را با گِلش به میدان می‌آورد. وقتی با ماشین می‌آورد گل هم جزء سبزی حساب می‌شود. روی باسکول می‌رود. دوم وانتی از میدان سبزی، سبزی را تا درون محله می‌برد. این هم سبزی را با گل می‌برد. این پول دوم گل کشی. سوم اینکه ما سبزی را می‌خریم با زنبیل و ماشین و پیاده خانه می‌آوریم. پاک می‌کنیم. گل‌های سبزی را در سطل زباله می‌ریزیم. شهرداری دوباره می‌آید این گل‌ها را برمی‌دارد و به بیابان می‌برد. یکبار دیگر بگویم. گل از بیابان به میدان بار، گل از میدان بار به محله، سوم گل از محله به خانه، چهارم گل از خانه به بیابان. این مدیریت ما در سبزی خوردن است. ببینید چقدر ما ضرر می‌کنیم. بسیاری از کارهای ما همینطور است.   
غذا خوردن ما همینطور است. می‌گوید: امروز سردی‌ام شده است. می‌گوییم: چای دارچین بخور. چای دارچین می‌خوریم، گرم‌مان می‌شود. یک خرده کاهو بخور. کاهو می‌خوریم می‌گوییم: سردم شد. زنجبیل بخور. زنجبیل بخوریم گرم‌مان می‌شود یک خیار بخور. خیار می‌خوریم می‌بینیم سردمان شد. هی از صبح تا شب گرمش می‌شود، سردش می‌شود. این هم مدیریت شکم است.