درسهایی از قرآن با موضوع مرفّهین بی‌درد و بی‌تفاوت

 

مرفّهین بی‌درد و بی‌تفاوت

تاریخ پخش: 20/08/95
بسم الله الرحمن الرحیم
«الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی»
بحث ما در این جلسه بحث مرفهین بی‌درد است. مرفه یعنی خوش، آدم‌هایی که خوش می‌گذرانند، بعضی‌هایشان غیور و دردمند هستند. به فکر دیگران هم هستند. بعضی‌ها بی‌خیال بی‌خیال هستند. سی، چهل آیه من در مورد مرفهین با درد و بی‌درد پیدا کردم.
اما مرفهین بی‌درد، می‌گوید: ما خوش باشیم گور پدر همه. مغازه‌اش را تمیز می‌کند. آب پنیر را پای درخت می‌ریزد. بابا آب نمک درخت را خشک می‌کند. باسمه تعالی! به درک. دکان من تمیز شود. درخت‌ها خشک شود. برف‌های خانه ما بیرون برود، باقی در کوچه یخ زده و افتاده، باسمه تعالی به درک. بی‌خیال، بی‌غیرت، آیات زیادی داریم. یکی در سوره‌ی «نون و القلم» است. برای من پیدا کنید. جزء 29 است.
1- طرد نیازمندان، عامل از دست دادن نعمت
در سوره‌ی نون والقلم یک قصه‌ای را نقل می‌کند. ماجرا به این صورت است. پدری باغی دارد به فقرا از این میوه‌ها می‌دهد. این پدر می‌میرد، بچه‌هایش می‌گویند: ما نمی‌دهیم. الآن بابا که نیست. ارث ما است. ما نمی‌دهیم. می‌گویند: فقرا به این باغ چشم دارند. می‌گوید: سحر بخوابید، صبح زود تاریک و روشن برویم میوه‌ها را انبار کنیم، تا فقرا بیدار شوند، تمام شده است. می‌خوابند سحر بلند می‌شوند، می‌گویند: بلند شوید. بلند شوید. اگر می‌خواهید فقیرها نفهمند الآن وقتش است. در دل شب بلند می‌شوند، می‌روند می‌بینند باغشان یک تخته خاکستر شده است. در این چند برادری که وارث بودند، یکی از برادرها می‌گفت: پدر کمک می‌کرده، ما هم کمک کنیم. این در اقلیت قرار می‌گیرد و کسی به حرفش گوش نمی‌دهد. ولی باقی‌ها بیشتر بودند. می‌گوید: اینها باغ داشتند اما می‌گویند: فقرا به درک.
بسم الله الرحمن الرحیم. قرآن می‌فرماید: «إِنَّا بَلَوْناهُمْ کَما بَلَوْنا أَصْحابَ‏ الْجَنَّة» (قلم/17) ما امتحان می‌کنیم، همینطور که بچه‌های آن باغ را امتحان کردیم. بچه‌های باغ چه کسی هستند؟ می‌گوید: «أَقْسَمُوا لَیَصْرِمُنَّها مُصْبِحِین‏» صبح زود میوه‌ها را صندوق کنند. «وَ لا یَسْتَثْنُونَ» به هیچ‌کس ندهند یا انشاءالله نگویند. خدا می‌گوید: حالا که خوابیدید سحر بلند شوید و میوه‌ها را در صندوق کنید، «فَطافَ عَلَیْها طائِفٌ مِنْ رَبِّکَ وَ هُمْ نائِمُونَ» همینطور که خوابیده بودند یک باد وزید و باغشان یک تخته خاکستر شد. بلند شدند و همدیگر را صدا زدند و دیدند باغشان سوخته است. این یک نمونه از آدم‌هایی که می‌گویند: من خوش باشم. فقرا هم گرسنه شدند، باشند. این یک مورد.
2- قرآن یک قصه‌ای نقل می‌کند، می‌گوید: یک کسی یک باغی داشت، آمد این باغ و تشکیلات را دید و گفت: این باغ از بین نمی‌رود. «وَ ما أَظُنُ‏ السَّاعَةَ قائِمَة» (فصلت/50) اصلاً قیامتی نیست. فکر نمی‌کنم قیامتی هم باشد. «وَ لَئِنْ رُجِعْتُ إِلى‏ رَبِّی» اگر بر فرض هم قیامتی بود، من همینطور که اینجا خوش هستم، آنجا هم خوش هستم. «لَأَجِدَنَّ خَیْراً مِنْها مُنْقَلَباً» (کهف/36) این هم باغش یک تخته خاکستر شد. 

درسهایی از قرآن با موضوع علم آموزی، استکبار ستیزی

علم آموزی، استکبار ستیزی
تاریخ پخش: 13/08/95
بسم الله الرحمن الرحیم
«الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی»
شب جمعه‌ای که عزیزان بحث را پای تلویزیون می‌بینند، شب جمعه سیزده آبان پای بحث نشسته‌اند، که چند تناسب هست. یکی روز دانش‌آموز است. یکی تسخیر لانه‌ی جاسوسی است، یکی هم به مناسبت امام باقر(ع) است. من یک بار دیگر از روی تقویم ببینم. بله! تولد امام باقر(ع) است. تسخیر لانه‌ی جاسوسی، یورش مأموران به دانشگاه و شهادت دانش‌آموزان و روز دانش‌آموز.
1- شکافتن علم، نه ترجمه علوم دیگران
اما امام باقر(ع)، برای هر کدام چند دقیقه‌ای صحبت می‌کنم. کلمه باقر را کسی می‌داند به چه معناست؟ یعنی شکافنده، این کلمه شکافنده یعنی چه؟ بسم الله الرحمن الرحیم! موضوع به مناسبت تولد امام باقر(ع) یک! دوم به مناسبت تسخیر لانه‌ی جاسوسی، سوم روز دانش‌آموز! کلمه‌ی باقر یعنی شکافنده، خیلی از درس‌هایی که ما می‌خوانیم شکافنده نیست، محفوظات است و آبکی است. من دیشب یادداشت می‌کردم، شکافنده علم یعنی چه؟ یعنی تقلیدی نیست. امام باقر(ع)، باقر به معنای شکافنده! نوک کشتی آب را می‌شکافد. نوک هواپیما هوا را می‌شکافد، اینکه باقر می‌گویند، ‌یعنی علم را بشکاف، از درونش چیزی دربیاور. الان بسیاری از علم‌ها تقلیدی است. یک کسی یک کاری انجام می‌دهد، شما هم نگاه می‌کنی و مثل آن را انجام می‌دهی، کپی‌اش را برمیداری. تقلید نباشد. نه ترجمه! خیلی از کتاب‌های دانشگاهی ما ترجمه کتاب‌های دیگر است. یک وقتی مقام معظم رهبری فرمود: ما گفتیم تولید علم، نگفتیم تولید مقاله! نه حفظ! حفظ می‌کند. نه آموزش ماشینی، آموزش ماشینی! بعضی از آموزش‌ها ماشینی است. زمان شاه یک بچه‌ای را شنیدم که به عنوان بچه نابغه در تلویزیون آوردند، گفتند چهل کشور را بگویید، پایتختش را می‌گوید. مثلاً می‌گفتند: فرانسه فوری می‌گفت: پاریس! انگلستان، فوری می‌گفت: لندن! مالزی، کشورش را می‌گفت. هندوستان پایتختش را می‌گفت. به ایران که رسید، گفتند: کشور عزیز ما نتواست بگوید: تهران، چرا برای اینکه در آموزش گفته بودند، ایران تهران، کلمه‌ی ایران را برداشتند و گفتند: کشور ما، دیگر قاطی کرد. گرفتید چه می‌گویم؟ این را آموزش ماشینی می‌گویند. با هم بگویید. یعنی همان لفظ را... مثل کامپیوتر‌ها، کامپیوتر را ما یک بار رفتیم و گفتیم که از کامپیوتر ببینیم والدین کجاست. والدین! یعنی پدر و مادر، آمد که «رئیس الملة والدین» رئیس مردم و رئیس دین، چون والدین هم مثل والدین است. این آموزش ماشینی است. یعنی همان قالب را بلد است، یک خورده تکانش بدهی... مثل نمازی که ما می‌خوانیم، قل هو الله می‌خوانیم، یک سوره دیگر بخوانیم قاطی و پاتی می‌کنیم. آدم هست ریشش هم سفید شده است، سوره «قُل یا أَیُّهَا الْکافِرُون‏»، «وَ لا أَنا عابِدٌ ما عَبَدْتُّمْ» (کافرون/4) «وَ لا أَنْتُمْ عابِدُونَ ما أَعْبُدُ» (کافرون/5) را قاطی و پاتی می‌کند. خیاط آن است که به هر حال...