نگاهی به آیات حقوقی قرآن کریم (2)
تاریخ پخش: 08/03/93
بسم الله الرحمن الرحیم
«الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی»
در دانشگاه تهران خدمت اساتید و دانشجویان رشتهی حقوق و سیاست هستیم. بنده هم نه حقوقدان هستم، نه سیاسی. ولی در دو رشته هم کتاب دارم، هم تحقیق. گفتیم در یک بحث تلویزیونی چند تا از آیات را بگوییم که یک جلسه گفتیم و این جلسه هم ادامه بدهیم.
کلمهی «اقامه» در قرآن به چهار چیز گفته شده است. یکی عدالت است. «أَقیمُوا الدِّین» (شوری/13) کل دین را به پا داریم. «أَقیمُوا الصَّلاة» (بقره/43) آیهی قرآن است. «وَ أَقیمُوا الْوَزْن» (الرحمن/9) یعنی عدالت. یعنی کلمهای که خدا برای کل دین و برای نماز گفته، همان کلمه را برای قوهی قضاییه گفته است. «وَ أَقیمُوا الْوَزْن»، «أَقیمُوا الشَّهادَة لِلَّه» (طلاق/2) این پیداست که باید اقامه کرد. اقامه یعنی همت میخواهد، عنایت میخواهد. عدالت!
1- رعایت عدالت حتی میان حیوانات
من یک چیزی بگویم. برای همهی دانشکدهی حقوقیها نو است. نهجالبلاغه سه قسمت است. قسمت اولش خطبه است. خطبه غیر از خطاب است. نمیگویند: خطاب های جمعه! میگویند: خطبهی جمعه.خطبه یعنی گفتن حقایق. ولو ممکن است فعلاً مخاطبین نفهمند، بعداً میفهمند. خطبه یعنی حقایق را بگو. چه امروز فهمیدند و چه بعداً میفهمند. خطبهها!
وسطش نامهها است. به استاندارها و فرماندارها حضرت امیر نوشته چطور حکومتداری کنید. آخرش هم کلمات نصیحت، حکمت. خطبهها، نامهها، حکمتها، در این وسط 77 نامه است. البته نهجالبلاغه این که شما میبینید، هفت برابر این است. این نهجالبلاغهی موجود یک هفتم سخنان امیرالمؤمنین است. کتابهایی نوشتند به نام «مستدرک نهجالبلاغه» هفت جلد است. مستدرک یعنی کلماتی که سید رضی به آن نرسیده است. 77 نامه، نامهی 25 به مسؤول زکات میگوید: تو برو زکات بگیر. در این نامه واقعاً غوغا کرده است. آدم بهت زده میشود.
ادامه مطلب ...